ارتودنسی لینگوال چیست ؟ مزایا ، معایب ، مراحل و قیمت

اصلی ترین تفاوتی که ارتودنسی معمولی با ارتودنسی لینگوال دارد، به محل قرارگیری بریس ها و قابل مشاهده بودن یا نبودن بریس ها مربوط می شود. در ارتودنسی معمولی، بریس ها روی سطح جلویی دندان قرار می گیرند و به وضوح قابل مشاهده هستند. این نوع ارتودنسی برای اصلاح مشکلات دندان ها و فک به کار می رود، اما به خاطر قابل مشاهده بودن، ممکن است برخی افراد از نظر ظاهری با آن کنار نیایند. در ارتودنسی لینگوال، بریس ها در پشت دندان قرار می گیرند؛ به طوری که هیچ نمای ظاهری از بریس ها در جلوی دندان ها دیده نمی شود. این ویژگی باعث می شود که این نوع درمان برای کسانی که نمی خواهند دیگران متوجه ارتودنسی آن ها شوند، مناسب باشد.
از نظر کارکرد هر دو روش به طور مشابه عمل می کنند و برای اصلاح مشکلات دندان ها و فک طراحی شده اند؛ اما در میزان راحتی این دو روش تفاوت هایی وجود دارد. ارتودنسی لینگوال به خاطر قرارگیری در پشت دندان ها، در ابتدای درمان احساس ناخوشایندی را به همراه دارد. این در حالی است که ارتودنسی معمولی روی دندان ها نصب شده و به طور مستقیم با زبان تماس ندارد و ممکن است آغاز دوره درمان راحت تر باشد.

ارتودنسی لینگوال مزایای متعددی دارد که آن را به یک گزینه جذاب برای بسیاری از افراد تبدیل می کند. در ادامه برخی از مزایای ارتودنسی لینگوال را در اختیار شما قرار می دهیم:
- غیر قابل مشاهده بودن: یکی از بزرگترین مزایای ارتودنسی لینگوال این است که بریس ها پشت دندان نصب می شوند و از دید دیگران پنهان هستند. این ویژگی به افراد کمک می کند تا در طول دوره درمان، احساس راحتی بیشتری داشته باشند و بدون نگرانی از ظاهر خود، ارتباطات اجتماعی خود را ادامه دهند.
- دقت بالا در درمان ناهنجاری ها: بریس های لینگوال به صورت شخصی سازی شده و سفارشی برای هر فرد طراحی می شوند؛ به همین خاطر به طور دقیق متناسب با ساختار دندان های او هستند و می توانند نتایج بسیار دقیقی را به همراه داشته باشند.
- راحتی بالا در زندگی روزمره: ارتودنسی لینگوال طوری طراحی می شود که خیلی خوب به دندان بچسبد و کمتر از روش های سنتی ارتودنسی، باعث ایجاد ناراحتی خواهد شد. در ابتدای شروع درمان ممکن است به کمی زمان برای عادت کردن به ارتودنسی لینگوال نیاز داشته باشید، اما اکثر بیماران بعد از گذشت چند هفته احساس راحتی بالایی را تجربه می کنند.

- مناسب برای تمام سنین: این روش درمانی برای افراد در هر سن و سالی قابل استفاده است؛ بنابراین چه نوجوانان و چه بزرگسالانی که به دنبال درمانی غیر قابل مشاهده هستند، می توانند ارتودنسی لینگوال را انتخاب کنند. از این روش برای انجام ارتودنسی کودکان نیز استفاده می شود.
- نتایج پایدار: مانند سایر روش های ارتودنسی، درمان با ارتودنسی لینگوال نتایج بلند مدت و پایدار را به دنبال دارد. به این معنا که بعد از اتمام دوره درمان، دندان ها به طور دائمی در موقعیت مناسب خود قرار می گیرند و نیاز به درمان های تکمیلی برای تثبیت درمان وجود ندارد.

اگرچه ارتودنسی لینگوال مزایای زیادی دارد، اما این روش معایبی هم دارد که باید در نظر گرفته شوند. برخی از معایب ارتودنسی لینگوال را در ادامه در اختیار شما قرار می دهیم:
- احساس درد و ناراحتی اولیه: بعد از نصب بریس های لینگوال در پشت دندان ها، احساس ناراحتی و درد در زبان و دهان به وجود می آید. این درد و ناراحتی اولیه به خاطر فشاری است که بریس ها به زبان وارد می کنند، شایان ذکر است ایجاد زخم یا تورم در دهان و زبان در هفته های اول درمان نیز از مهم ترین معایب این نوع ارتودنسی می باشد.
- دشواری در صحبت کردن: یکی از مشکلات رایج استفاده از ارتودنسی لینگوال، تغییر حالت صحبت کردن است. بریس ها پشت دندان قرار می گیرند و این موضوع می تواند بر روی نحوه تلفظ برخی از کلمات تاثیر بگذارد. این موضوع ممکن است برای آن دسته از افرادی که در محیط های اجتماعی یا حرفه ای قرار دارند، چالش برانگیز باشد.
- تمیز کردن و مراقبت های سخت تر: از آنجا که ارتودنسی لینگوال پشت دندان ها نصب می شود، دسترسی به آن ها برای تمیز کردن و مراقبت از بهداشت دهان و دندان کمی سخت تر از ارتودنسی معمولی خواهد بود. ممکن است برای افرادی که دقت لازم در رعایت بهداشت دهان را نداشته باشند، خطر تجمع پلاک و پوسیدگی دندان ها بیشتر باشد.
- هزینه بالاتر: به طور معمول ارتودنسی لینگوال هزینه بالاتری به نسبت ارتودنسی معمولی دارد. بالاتر بودن هزینه ارتودنسی لینگوال به خاطر طراحی و ساخت بریس های سفارشی برای هر فرد است. در نتیجه ممکن است درمان با این روش برای برخی از بیماران به صرفه نباشد.

- مدت زمان درمان طولانی تر: در برخی موارد ممکن است طول درمان ارتودنسی لینگوال بیشتر از ارتودنسی ثابت باشد. این به دلیل دقت بالاتر در نصب و نیاز به زمان بیشتر برای تطابق و تنظیم بریس ها با دندان ها اتفاق می افتد.
- احتمال آسیب به زبان: همان طور که گفتیم، در ابتدای درمان ممکن است بریس ها به خاطر قرار گرفتن نزدیک زبان، باعث تورم یا حتی زخم شدن زبان شوند. البته به طور معمول این مشکل با گذر زمان برطرف می شود، اما باز هم ممکن است برای برخی از افراد ناراحت کننده باشد.
- نیاز به مهارت بالای متخصص ارتودنسی: نصب بریس های لینگوال به تخصص و مهارت بالای متخصص ارتودنسی نیاز داشته و باید توسط ارتودنتیست های با تجربه انجام شود. در واقع انجام این روش درمان به خاطر پیچیدگی های فنی ممکن است برای بعضی از متخصصان ارتودنسی چالش برانگیز باشد.

درمان با ارتودنسی لینگوال شامل یک فرآیند تخصصی و دقیق است که در چند مرحله مختلف انجام می شود. در ادامه به صورت کامل مراحل طراحی و نصب بریس های لینگوال، مدت زمان درمان و نیاز به مراجعه مکرر به ارتودنتیست در این روش را بررسی می کنیم:
- مشاوره اولیه با متخصص ارتودنسی: در اولین مرحله بیمار با متخصص ارتودنسی ملاقات می کند تا وضعیت دندان ها، فک و مشکلات موجود بررسی شود. در این جلسه علاوه بر معاینه اولیه، عکس برداری و تصویر برداری سه بعدی نیز انجام می شود.
- طرح درمان سفارشی: بر اساس عکس برداری، تصویر برداری سه بعدی و سایر بررسی های انجام شده، متخصص ارتودنسی یک طرح درمان دقیق و اختصاصی برای بیمار تنظیم می کند. از آنجا که بریس های لینگوال باید دقیقا با پشت دندان های بیمار هماهنگ باشند، طراحی آن ها به دقت بالا و تجهیزات به خصوص نیاز دارد. در این جلسه قالب گیری از دندان های بیمار برای طراحی بریس های لینگوال نیز انجام می شود.
- ساخت بریس های سفارشی: حالا نوبت آن است که اطلاعات قالب گیری انجام شده به آزمایشگاه ارتودنسی فرستاده شود تا ساخت براکت ها و سیم های لینگوال به صورت اختصاصی برای بیمار انجام شود. این فرایند به طور معمول بین 2 تا 4 هفته طول می کشد.

- نصب بریس ها پشت دندان: بعد از آماده شدن قطعات، متخصص ارتودنسی بریس ها را پشت دندان ها نصب می کند. این مرحله به دقت بالا و زمان بیشتری نسبت به ارتودنسی معمولی نیاز دارد؛ چرا که دسترسی به پشت دندان های بیمار دشوارتر خواهد بود.
- آموزش مراقبت و رعایت بهداشت: بعد از نصب، بیمار آموزش می بیند که چگونه از بریس های لینگوال مراقبت کند. در این مرحله نحوه مسواک زدن، استفاده از نخ دندان مخصوص و همچنین پرهیزهای غذایی برای جلوگیری از آسیب رسیدن به براکت های ارتودنسی به بیمار آموزش داده می شود.

طول درمان ارتودنسی لینگوال بین 1.5 تا 3 سال متغیر است که این زمان با توجه به نوع ناهنجاری ها، سن بیمار و همکاری در مراقبت های روزانه و مراجعه منظم، ممکن است کمتر یا بیشتر شود. در طول این مدت، بیمار باید به صورت منظم و هر 4 تا 6 هفته یکبار، به متخصص ارتودنسی مراجعه کند تا تنظیمات لازم روی بریس ها انجام شود. در این جلسات، سیم های ارتودنسی مجدد تنظیم شده و پیشرفت درمان توسط متخصص ارتودنسی بررسی می شود.
بعد از اتمام دوره درمان و برداشتن بریس ها، برای جلوگیری از برگشت دندان ها به حالت اولیه و تثبیت نتایج درمان، نگهدارنده های ارتودنسی یا ریتینر به بیمار تجویز می شود. ممکن است دندان پزشک استفاده از ریتینر را برای ساعات محدودی در روز تجویز کند تا نتایج درمان ارتودنسی، ثابت شوند.

ارتودنسی لینگوال برای بسیاری از افراد به عنوان یک گزینه عالی برای انتخاب به شمار می رود؛ با این حال ممکن است برای همه افراد درمان مناسبی نباشد. در ادامه شرایط افرادی که می توانند از خدمات ارتودنسی لینگوال بهره مند شوند را عنوان می کنیم.
- افراد بالغ و بزرگسالان: هر چند که از ارتودنسی لینگوال برای اصلاح ناهنجاری های فک و دندان های کودکان نیز می توان استفاده کرد، اما به نظر می رسد که این درمان برای افراد بزرگسال و بالغ مناسب تر باشد. چرا که افراد بالغ در موقعیت های اجتماعی و حرفه ای قرار می گیرند و نامرئی بودن ظاهر ارتودنسی برای آن ها اهمیت بالایی دارد.
- افراد با ناهنجاری های دندان و فک شدید: ارتودنسی لینگوال می تواند برای افرادی که به اصلاحات دندانی و فکی شدید نیاز دارند، مناسب باشد. در واقع این نوع ارتودنسی قادر است تمام مشکلاتی که با ارتودنسی معمولی برطرف می شود را درمان کند.

- افرادی که می توانند با احساس درد و ناراحتی اولیه کنار بیایند: در ابتدا درمان با ارتودنسی لینگوال باعث ناراحتی و تحریک زبان و دهان می شود. با در نظر گرفتن این نکته، افرادی که آمادگی تحمل این مشکلات اولیه را دارند، می توانند از این روش ارتودنسی استفاده کنند.
- افرادی که به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت می دهند: از آنجا که بریس های ارتودنسی لینگوال پشت دندان قرار می گیرند، دسترسی به آن ها برای تمیز کردن و مراقبت از بهداشت دهان کمی سخت تر از بریس های معمولی خواهد بود. به همین خاطر بهتر است افرادی که توانایی مراقبت دقیق از بهداشت دهان را دارند، این روش درمانی را انتخاب کنند.

ارتودنسی لینگوال برای درمان بسیاری از مشکلات دندان و فک عملکرد مناسبی دارد و می تواند به اصلاح موقعیت دندان ها کمک کند. در ادامه برخی از مشکلاتی که ارتودنسی لینگوال قادر به درمان آن ها است را عنوان می کنیم:
- نامرتب بودن دندان ها: اگر دندان ها به هم فشرده یا کج باشند، ارتودنسی لینگوال می تواند آن ها را به موقعیت مناسب خود منتقل کنید و ترتیب و تراز دندان ها بهبود ببخشد.
- دندان های فاصله دار: در صورتی که دندان های شما فاصله زیادی از یکدیگر داشته باشند، ارتودنسی لینگوال می تواند این فاصله را بسته و دندان ها را به یکدیگر نزدیک کند تا فرد لبخندی منظم و زیبا داشته باشد.
- اوربایت (Overbite): این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که دندان های بالا بیش از حد جلو رفته باشند و با دندان های پایین هماهنگی نداشته باشند.
- آندربایت (Underbite): در این حالت، دندان های پایین جلوتر از دندان های بالا قرار می گیرند که این مشکل با ارتودنسی لینگوال قابل حل است.

- کراس بایت (Crossbite): این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که دندان های بالا و پایین به طور صحیح با یکدیگر جفت نمی شوند. ارتودنسی لینگوال با قرار دادن دندان ها در موقعیت صحیح شان، می تواند این مشکل را درمان کند.
- دیپ بایت (Deep Bite): در این وضعیت دندان های بالایی با دندان های پایینی به شکل غیر طبیعی همپوشانی زیادی دارند.
- وجود مشکل در تراز فک ها: گاهی اوقات مشکلات دندانی ناشی از مشکلات فک هستند. ارتودنسی لینگوال می تواند به جابجایی فک های بالا و پایین و بهبود عملکرد فک ها کمک کند.

هزینه ارتودنسی لینگوال در ایران با توجه به عوامل مختلف متغیر است؛ با این وجود این روش یکی از درمان های گران در زمینه ارتودنسی شناخته می شود. هزینه این نوع ارتودنسی دست کم بین 2 تا 8 میلیون بیشتر از قیمت ارتودنسی معمولی تخمین زده می شود. عوامل مختلفی مثل میزان پیچیدگی ناهنجاری های دندان، تعداد فک های تحت درمان، مهارت و تجربه متخصص ارتودنسی، نوع و برند بریس های لینگوال، طول دوره درمان و تعداد دفعات مراجعه روی هزینه نهایی ارتودنسی لینگوال تاثیر می گذارند.

ارتودنسی لینگوال به دلایل مختلفی به نسبت ارتودنسی معمولی هزینه بالاتری دارد. از جمله اصلی ترین دلایل قیمت بالای ارتودنسی لینگوال می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نصب و تنظیم بریس های لینگوال به نسبت براکت ارتودنسی معمولی دشوارتر است؛ چرا که دسترسی به پشت دندان ها سخت تر خواهد بود.  
-  این درمان به تخصص و مهارت بالای متخصص ارتودنسی، تجهیزات پیشرفته برای ساخت بریس ها و دقت بیشتر هنگام نصب نیاز دارد.
- در صورت آسیب دیدن بریس ها، هزینه تعمیر یا جایگزینی بریس ها بالا است.

نتایجی که درمان با ارتودنسی لینگوال ارائه می دهد، تقریبا مشابه نتایج درمان معمولی و حتی کمی بهتر از آن است. در ارتودنسی لینگوال، بریس ها مطابق ساختار دندان های بیمار و به صورت سفارشی ساخته می شوند و به همین خاطر دقت درمان بالاتر است. فناوری های به کار رفته در درمان لینگوال، موثرتر خواهد بود و کیفیت سیم ها، براکت ها و تکنیک های درمان قابل توجه است. به همین خاطر افرادی که با این روش ناهنجاری های دندان و فک خود را درمان کرده اند، از درمان راضی هستند.

درمان با ارتودنسی لینگوال به مراقبت دقیق تری نسبت به ارتودنسی معمولی نیاز دارد. در این درمان، بریس ها پشت دندان قرار می گیرند و تمیز کردن آن ها دشوار خواهد بود. رعایت بهداشت دندان ها و مراقبت صحیح، علاوه بر اینکه به نتیجه بهتر درمان کمک می کند، بلکه از مشکلاتی مثل پوسیدگی، التهاب لثه و بوی بد دهان نیز جلوگیری خواهد کرد. در ادامه برخی از مراقبت های بعد از ارتودنسی را در اختیار شما قرار می دهیم.
- مسواک زدن منظم (حداقل 3 بار در روز): بعد از هر وعده غذایی باید دندان ها و بریس های لینگوال به خوبی تمیز شوند. استفاده از مسواک های مخصوص ارتودنسی یا مسواک برقی با سری نازک به دسترسی بهتر به پشت دندان ها کمک خواهد کرد.
- استفاده از نخ دندان مخصوص یا فلاس تریدر: با وجود بریس هایی که پشت دندان ها قرار گرفته اند، نخ دندان های معمولی به سختی به نواحی بین دندان ها و اطراف بریس ها می رسند. به این منظور، لازم است که از نخ دندان های مخصوص ارتودنسی، سوپر فلاس یا فلاس تریدر استفاده کنید.

- شستشوی دهان با آنتی باکتریال: برای کاهش خطر التهاب و پوسیدگی، پیشنهاد می شود که روزانه از دهان شویه های حاوی فلوراید یا آنتی باکتریال استفاده کنید.
- پرهیز از خوردن غذاهای سفت، چسبناک و شیرین: خوردن غذاهایی مثل شکلات، آدامس، آجیل، یخ، پفک یا ته دیگ می تواند باعث شکستن یا جدا شدن بریس ها از دندان شود. همچنین مصرف مواد قندی زیاد، ریسک پوسیدگی دندان را بالا می برد.
- استفاده از برس بین دندانی یا Interdental Brush: این برس های کوچک برای تمیز کردن نواحی بین بریس ها و سیم ها مناسب هستند و کمک می کنند تا پلاک و ذرات غذا خیلی راحت از بین بروند.

ارتودنسی لینگوال تکنیک سخت تری نسبت به ارتودنسی معمولی داشته و برای انجام آن به آموزش و تجهیزات خاصی نیاز است. با این حال برخی پزشکان متخصص ارتودنسی همچنان با این روش، ناهنجاری های دندان و فک افراد را درمان می کنند. البته توجه داشته باشید که به خاطر پیچیدگی این روش و نیاز به تخصص بالا، همه متخصصان قادر به ارتودنسی دندان با این روش نیستند.
حدود 20 سال از زمانی که ارتودنسی لینگوال ابداع شده گذشته، اما در طول این 20 سال اشتیاق استفاده از این روش به تدریج کمتر شده است. در واقع علی رغم مزایای بی شماری که این روش دارد، به خاطر سختی هایی که بیمار و ارتودنتیست در طول درمان متحمل می شوند، تمایل بیماران به انتخاب این روش کاهش پیدا کرده است. با در نظر گرفتن این موارد باید بگوییم که تا الان درمان ارتودنسی لینگوال به شکل گسترده در ایران انجام نمی شود و تنها برخی متخصصان این روش را استفاده می کنند.

کلام آخر
ارتودنسی لینگوال یکی از روش های پیشرفته و نامرئی برای درمان ناهنجاری های دندان و فک است که می تواند مشکلاتی مثل دندان های نامرتب، فاصله دار یا ناهماهنگ بودن فک ها را برطرف کند. این روش به خصوص برای بزرگسالان و افرادی که به زیبایی ظاهر خود در طول درمان اهمیت می دهند، گزینه بسیار مناسبی خواهد بود. با وجود مزایایی مثل نامرئی بودن و کارایی بالا، ارتودنسی لینگوال به مراقبت های بهداشتی ویژه و مراجعات منظم نیز نیاز دارد و ممکن است در مقایسه با ارتودنسی معمولی، هزینه بیشتری هم داشته باشد. در ایران درمان با ارتودنسی لینگوال توسط متخصصان مجرب و در کلینیک های معتبر انجام می شود. اگر به دنبال درمانی موثر، ظریف و زیبا هستید، ارتودنسی لینگوال می تواند انتخابی مناسب پیش روی شما باشد.