ارتودنسی فک پایین | نکاتی که باید بدانید | مراحل و هزینه ها

از جمله ناهنجاری های فک و دندان، ناهماهنگی میان فک‌ های بالا و پایین است و همچنین جلو بودن فک و دندان ‌های پایین در مقایسه با فک و دندان‌ های بالایی. به این معنی که با بسته شدن فک ‌ها، دندان‌ های بالای بیمار در پشت دندان‌ های پایینی او قرار می‌ گیرند.
در میان کسانی که دچار این نوع ناهنجاری هستند در صورتی که دندان‌ های فک بالایی مرتب و صاف باشند، بعلاوه فک بالا کاملا متقارن و تراز باشد و مشکلی هم در فاصله بین دندان ها و شلوغی آن ها وجود نداشته باشد و ناهنجاری ها فقط در فک پایین دیده شود، در این صورت ارتودنسی فک پایین به تنهایی قابل انجام خواهد بود و نیازی به انجام ارتودنسی فک بالا نیست.

نکته ای که در اولین قدم جهت درمان بایستی به آن توجه گردد تفاوت میان ارتودنسی دندان پایین و ارتودنسی فک پایین است. با انجام درمان ارتودنسی و نصب شدن براکت ‌ها بر روی دندان ‌های شما، صرفا جابجایی دندان ‌ها اتفاق می افتد و هیچ گونه تاثیری در درمان ناهنجاری های فک  و جلو زدگی آن ندارد. یعنی اینکه اگر مشکل شما جلو زدگی استخوان فک پایین و یا چانه است سیم‌ کشی دندان‌ ها و انجام ارتودنسی ثابت  به تنهایی نمی تواند ناهنجاری ها را رفع کند.
اگر مشکل شما جلو آمدگی چانه و فک پایین است، نخست ارتودنسی فک پایین انجام خواهد گرفت تا شرایط شما برای  انجام جراحی فک مهیا شود. بعد عمل جراحی فک در اتاق عمل انجام می شود و فک پایین در جای درست خود قرار می‌ گیرد. در نهایت هم ارتودنسی دندان‌ ها به منظور مرتب شدن آن‌ ها و تکمیل شدن پروسه درمان انجام خواهد شد.

منظور از ارتودنسی دندان پایین، مرتب کردن و برطرف کردن ناهماهنگی دندان‌ های فک پایین شما است. ارتودنسی دندان‌ های فک پایین، اغلب از ارتودنسی دندان‌ های فک بالا سخت تر است. چون تراکم استخوان فک پایین از فک بالا بیشتر است و دندان‌ های فرد در این فک به سختی جابجا می‌شوند.
مسئله دیگر این است که تماس و نزدیکی براکت ‌های ارتودنسی روی دندان‌ های پایین با لب خواهد بود که در روز‌های اول موجب زخم شدن و درد در لب پایین شما خواهد شد. ولی تمامی این دشواری ها در درمان، به منظم شدن دندان‌ های پایین و برطرف شدن عوارض ناشی از بی نظمی دندان‌ هایتان می ‌ارزند. به منظور ارتودنسی دندان پایین، متخصص ارتودنسی شما ممکن است از هر یک از شیوه های ارتودنسی ثابت، ارتودنسی متحرک و غیره استفاده کند.

اصلی‌ ترین دلیل جلو بودن فک و دندان‌ های پایین شما، وراثت و ژنتیک است. یعنی در صورتی که والدین شما دچار مشکل جلو زدگی فک پایین و دندان ها باشند، به احتمال زیاد فرزند آن ها نیز همین مشکل را خواهد داشت.
با این وجود دلائل دیگری همچون:
- مکیدن انگشت ها در دوران کودکی
- استفاده دراز مدت از پستانک یا شیشه شیر
- ضربه خوردن و یا تروما
- رشد نامطلوب و شلوغی دندان ‌ها
- نارسایی استخوان فک
- فشار دادن مداوم زبان به دندان‌ ها
هم موجب جلو آمدگی فک پایین و تشدید شدن این عارضه می ‌شوند.

وجود عارضه در فک پایین بیمار و اقدام  نکردن به موقع جهت درمان می‌ تواند عوارض بیشتری را به همراه داشته باشد، برای مثال:
- گاز گرفتن ناحیه داخلی لپ و زبان
- ایجاد اختلال در گاز زدن و جویدن
- ناهماهنگی دندان‌ ها و عوارض آن
- داشتن درد مزمن در ناحیه فک
- ایجاد اختلال در مفصل گیجگاهی فرد
- سایش بیش از اندازه مینای دندان‌ های پشت
- ایجاد اختلالات تنفسی به خصوص در زمان خواب
- خروپف کردن و مشکل آپنه خواب
- ایجاد ناهماهنگی در اجزای صورت فرد
- کاهش یافتن اعتماد به نفس فرد
به همین دلیل توصیه می‌شود اگر ناهنجاری در فک پایین و یا نامرتبی دندان ‌های فک پایین را مشاهده می کنید، هرچه زودتر جهت درمان به متخصص ارتودنسی معتبرترین مرکز ارتودنسی مراجعه کنید.

در شرایطی که دندان‌ ها و فک بالا تراز نباشند و فرم قرارگیری دندان‌ها روی یکدیگر ایراد داشته باشد، نباید فک پایین بیمار به تنهایی ارتودنسی شود. در این شرایط، انجام ارتودنسی فک پایین نه تنها نمی تواند مشکلات بیمار را برطرف کند، بلکه عوارضی جدی ‌تر را نیز برای او به دنبال خواهد داشت. برای مثال مشکلات انطباقی فک بالا و پایین وخیم تر شده و به احتمال زیاد اختلال در عملکرد دندان‌ ها زمان حرف زدن و جویدن غذا به وجود می آید.

اکثر متخصصان ارتودنسی اعتقاد دارند که مناسب ‌ترین نتیجه درمان ارتودنسی، وقتی بدست خواهد آمد که هر دو فک با همدیگر تحت درمان قرار گیرند. تشخیص درست این که شرایط شما برای ارتودنسی یک فک مناسب است یا خیر مستلزم مراجعه به یک متخصص ارتودنسی با تجربه است که یک بررسی کامل از وضعیت دندان ‌ها و فک را انجام دهد.

 ارتودنسی فک پایین با خود مشکلاتی به همراه دارد که در ادامه شرح می‌ دهیم:
- ضربه دندان‌ های فک بالا: در حالت طبیعی دندان‌ های بالا روی دندان‌ های پایین قرار می گیرند و غذاها را می جوند. در واقع دندان ‌های بالا نقش ضربه زننده را دارند. پس بریس‌ دندان ‌های فک پایین بایستی به گونه ای نصب شوند که در معرض ضربه خوردن از دندان ‌های بالایی قرار نگیرند تا آسیب نبینند. این کار نیازمند تجربه و تخصص بالای متخصص ارتودنسی است و هر دندانپزشکی نمی تواند آن را انجام دهد.
- محدودیت قوس دندانی فک بالا: در ارتودنسی فک پایین، برای باز شدن فضا جهت قرار گیری مرتب دندان‌ های پایینی بایستی قوس دندانی فک پایین باز شود. لازمه آن هم باز بودن قوس دندانی فک بالای بیمار است. چون قوس فک بالایی، فک پایینی را در بر می‌ گیرد. در صورتی که قوس هر دو فک به یک اندازه باشد، دیگر جایی برای باز شدن قوس فک پایین و ایجاد فضای لازم وجود نخواهد داشت. به همین دلیل، برای حل مشکل اغلب ارتودنسی دو فک به صورت همزمان انجام می‌شود.
- محدودیت در استفاده از کش ارتودنسی: در پایان دوره درمان ارتودنسی ثابت فک پایین، گاهی برای هم نشینی بهتر دندان‌ ها روی یکدیگر و ایجاد هماهنگی  و زیبایی بیشتر، از کش ارتودنسی استفاده می شود. در صورتی که تنها فک پایین تحت درمان قرار بگیرد، فک بالا در اختیار متخصص نیست و امکان استفاده از کش ارتودنسی وجود نخواهد داشت..
تاکید می‌کنیم برای در امان ماندن از عوارض ارتودنسی فک پایین و تشخیص صحیح اینکه شما  کاندیدای مناسبی برای درمان ارتودنسی فک پایین هستید، بایستی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.

- ایجاد مشکل در  هنگام جویدن
- تراز و بایت ضعیف دندان ها
- درد مزمن ناحیه فک یا مفصل (TMJ) و دیگر مشکلات مفصل
- مشکل در تنفس به ویژه در زمان خواب یا در حین دراز کشیدن به پشت
- خروپف، آپنه خواب و سایر مشکلات تنفسی در خواب
- کاهش اعتماد به نفس

شاید شما فکر کنید که هزینه ارتودنسی فک پایین، نصف هزینه ارتودنسی هر دو فک است. ولی در واقع هزینه ارتودنسی فک پایین، تفاوت زیادی با هزینه ارتودنسی دو فک ندارد. چون پیچیدگی ارتودنسی فک پایین به تنهایی خودش بیشتر از هر دو فک است و متخصص را با چالش‌ های بیشتری مواجه خواهد کرد. علت این پیچیدگی، سخت بودن تنظیم فک تحت درمان با فکی است که درمان نشده است.
البته در صورتی که بهم ریختگی دندان‌ های این فک و ناهنجاری های آن شدید نباشند، هزینه ارتودنسی یک فک خیلی کمتر خواهد بود. برای مشخص شدن هزینه دقیق ارتودنسی، بایستی به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.

هر چقدر شما در سن پایین‌ تری برای درمان اقدام نمایید، متخصص ارتودنسی می‌ تواند با استفاده از روش ‌های پیشگیرانه و اصلاح نمودن رشد فک، از پیشرفت ناهنجاری ها و نیاز به جراحی های پیچیده و تهاجمی در آینده جلوگیری نماید.
البته گاهی بهتر است بیمار تا سن ۱۸ سالگی و تکمیل شدن رشد فک صبر کند. بعد برای درمان ارتودنسی جلو زدگی فک پایین اقدام کند. با این وجود توصیه می‌شود کودکان در سن ۷ الی ۱۲ سال جهت معاینه و تشخیص مشکلات و ناهنجاری ها به متخصص ارتودنسی مراجعه نمایند. اینگونه متخصص ارتودنسی زمان کافی برای اصلاح به موقع ناهنجاری ها و بدست آوردن نتیجه مناسب را در اختیار دارد.