آیا ارتودنسی درد دارد | روش سریع کاهش درد | نکات مهم

دردی که این عمل با خود به همراه دارد، برای هر فردی می تواند متفاوت باشد. به این صورت که فاکتورهایی که روی میزان درد ارتودنسی نقش دارند متفاوت اند، از جمله این ها جنسیت، سن و سال، خصوصیات شخصیتی، آستانه درد و تاب آوری هستند. بنابراین، میزان دارو های مسکنی که تجویز می شوند هم به این موارد بستگی دارند. پس میزان ادراک درد نیز، خود تابعی از موارد فوق است. در نتیجه نمی توان بطور دقیق گفت که هر فردی تا چه حد درد احساس خواهد کرد.

در حین انجام این پروسه، دندانپزشک به فرد در مورد میزان درد، ناراحتی ها و مراقبت های پس از نصب ارتودنسی مشاوره می دهد. علاوه بر این، در این مشاوره درباره روش مناسب درمانی شما نیز صحبت می شود. بعد از این مرحله نیز درباره وضعیت دهان و دندان های شما با استفاده از عکس ایکس ری تصمیم گیری خواهد شد که در واقع کشیدن دندان لازم است یا خیر؟ اگر پزشک شما تشخیص بدهد یکی از دندان های شما که اغلب یکی از دندان های آسیا است، برای بوجود آوردن فضای مناسب برای دستگاه کشیده خواهد شد.

در حین انجام معاینات منظم ارتودنسی دندان، سیم ها و بندها به تنظیم نیاز پیدا می کنند. انجام این نوع تنظیم موجب می شود شما در دندان های خود احساس سفتی داشته باشید. این حس کاملا مورد انتظار و نرمال است. داشتن احساس درد در طول تنظیم، یکی از متداول ترین نگرانی ها در حین نصب ارتودنسی است. 

در مدت درمان ارتودنسی و برای تضمین کردن پیشرفت درمانی شما، تنظیم دوره ای سیم کشی دندان به منظور هدایت دندان ها امری کاملا ضروری است. بایستی به یاد داشته باشید که احساس درد و ناراحتی خفیف در فک ها و لثه موقتی است و به زودی ظرف چند روز کاهش می یابد. برای کاهش درد، می توانید از مسکن های بدون نسخه استفاده کنید.

بعد از انجام ارتودنسی، بیمار ممکن است درد ارتودنسی را به صورت خفیف احساس کند. این درد نیز به جنسیت، سن و آستانه تحمل درد آن شخص بستگی دارد. ولی اغلب درد خفیف ارتودنسی به کمک مسکن های سبک برطرف می شود. پس از انجام عمل ارتودنسی، درد ارتودنسی به میزان فشاری که دستگاه ارتودنسی به دندان ها وارد می کند و به میزان حساسیت لثه ها، وابسته است. نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که با حساس شدن دندان ها و  داشتن احساس درد در آن ها، بعضی از افراد از خوردن و جویدن پرهیز می کنند. اما این کار اشتباهی است؛ زیرا ارتودنسی مانع فرآیند جویدن و بلعیدن نمی شود. شما می توانید غذاها و خوراکی هایی با سفتی متوسط را میل نمایید. در واقع در حین جویدن خون بیشتری به لثه ها می رسد و  درد آن ها را کاهش خواهد داد.

عمل ارتودنسی، عملی تهاجمی نیست، در نتیجه به ندرت پیش می آید که در حین نصب ارتودنسی از بی حسی استفاده شود. چیزی که در واقع در زمان انجام عمل نصب دستگاه به عنوان درد احساس می کنید، احساس سفتی ناشی از دستگاه است. کاری که دستگاه ارتودنسی انجام می دهد این است که دندان ها را کنترل می کند. در نتیجه حرکات فک تا حدی دچار مشکل می شود و نیاز به صرف نیروی بیشتری خواهد داشت. شما می توانید قبل از عمل نصب، مقدار کمی داروی آرام بخش را با تجویز پزشک خود استفاده کنید.

این دردها حدودا از چهار ساعت ابتدایی درمان ارتودنسی آغاز شده و بعد از یک روز افزایش می یابند. ولی این دردها در مدت زمان یک هفته کاهش پیدا می کنند. علت دردهای ارتودنسی در واقع حرکت دادن دندان ها است. خیلی از بیماران به خاطر این حرکات لثه هایشان دچار قرمزی می شوند و یا احساس درد و ناراحتی دارند.

همان گونه که بیان شد بطور معمول بعد از 4 روز دردها کاهش می یابد و مثل روزهای اول، شرایط آزار دهنده و دردناک نخواهد بود. ولی متاسفانه بعضی از افراد حساسیت‌های بیشتری دارند و با عوارض بیشتر و دردناک‌ تری مواجه می شوند. ارتودنسی ممکن است عوارض جانبی بسیاری را هم با خود به همراه داشته باشد. از مهم ترین عوارض ارتودنسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- درد دندان
- داشتن سردرد
- حساسیت لثه‌ ها
- سختی در حین جویدن و بلعیدن غذا
- ایجاد درد در  ناحیه فک ها

درد ارتودنسی به دو علت ممکن است ادامه دار شود. یکی به دلیل وجود دستگاه و دردهای ارتودنسی به دلیل آسیب و دیگری مشکلات ثانویه. ولی در صورتی که تمامی برنامه درمانی بعد از نصب دستگاه به طور صحیح و بدون آسیب رساندن به دستگاه، یا دندان فرد جلو برود، حدودا تا دو هفته با درد خفیف همراه خواهد بود. این درد در حد داشتن یک درد مبهم در دندان های شما است. در صورتی که دستگاه برای اصلاح موقعیت فک ها هم تنظیم گردد، یک احساس سفتی در حرکت فک ها نیز وجود خواهد داشت. در حالت عادی این درد تا دو هفته یا حداکثر یک ماه ادامه خواهد داشت.
این درد خفیف است و با مسکن های سبک رفع خواهد شد. ولی در صورت داشتن درد غیر عادی، دستگاه بایستی حتما توسط پزشک شما ویزیت شود.

گاهی برخی بیماران با بی توجهی به دستورات متخصص ارتودنسی خود، خوراکی های با بافت خیلی سخت مانند تنقلات سفت و یا مغزهای روغنی را مصرف می کنند. در این میان اگر سیم دستگاه ارتودنسی و یا براکت شکسته شود، احتمال آسیب رسیدن به دندان خیلی زیاد است. در چنین شرایطی ممکن است دندان شما بشکند. بایستی توجه داشته باشید که هر اندازه که با بی ملاحظگی فرد به دستگاه آسیب برساند و در نتیجه تاثیر گذاری دستگاه ارتودنسی کمتر شده و نهایتا از بین برود. هم احتمال آسیب به دندان بالا می رود و همچنین نیاز به تعمیر دستگاه و ویزیت های بیشتر است. این کار خود موجب درد و آزردگی  بیشتر دهان و دندان بیمار و به علاوه پریدگی ها و شکستگی های احتمالی دندان می شود.

اگر بطور ناگهانی احساس درد و ناراحتی شما را نگران کرد حتما به مرکز ارتودنسی خود مراجعه کنید؛ تا بدانید که متخصص شما تا چه اندازه برای بهبود ناراحتی و درد شما تلاش می کند تا نگرانی  شما بر طرف شود. گاهی اوقات هم لازم است اگر درد ارتودنسی بیشتر شده و نگرانی تان زیاد است، متخصص از فضای دهان و دندان شما عکس برداری کرده و مشکلات دندانی شما را چک کند. سعی کنید داروهایی که متخصص ارتودنسی برایتان تجویز کرده را به طور دقیق و سر ساعت مصرف کنید تا مشکلی بوجود نیاید. اگر هم در روزهای ابتدایی ارتودنسی، لب ها یا لثه هایتان دچار زخم شدند مسکن مصرف کنید و در صورت نگرانی زیاد حتما به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید.

در سه روز ابتدایی نصب دستگاه ارتودنسی، سعی کنید خوراکی های خیلی نرم را مصرف کنید. چون مصرف خوراکی های با بافت سخت حساسیت دندان هایتان را افزایش خواهد داد. پس بهتر است غذاهایی مانند انواع سوپ ها، یا غذاهای بسیار نرم را مصرف کنید. بعلاوه از استفاده از مایعات خیلی گرم یا خیلی سرد بشدت پرهیز کنید؛ زیرا سرد  و گرم شدن شدید دندان ها موجب ایجاد حساسیت بیشتر برای دندان هایتان می شود. به دلیل اینکه برای نصب دستگاه ارتودنسی، سطح دندان ها متخلخل شده است، از مصرف هرگونه نوشیدنی اسیدی بشدت خودداری کنید.
مصرف این گونه نوشیدنی ها محیط دهان شما را حساس تر خواهد کرد. اگر در محیط دهان زخم مشاهده کردید، بهتر است با آب گرم و آب نمک متوسط محیط دهانتان را به منظور بهبودی شستشو دهید. همواره به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت دهید. توصیه می کنیم موارد زیر را رعایت کنید:
- استفاده از مسکن‌ها: داروهای مسکن ضد درد می‌ توانند یکی از سریع‌ ترین و مؤثرترین راه‌ ها برای تسکین درد ارتودنسی باشند. داروهایی مانند ایبوپروفن و پاراستامول به کاهش التهاب و درد کمک می‌ کنند. البته استفاده از مسکن‌ ها بایستی با احتیاط و طبق دستورالعمل پزشک انجام شود تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود.
- مصرف غذاهای نرم و خنک: هنگامی که دندان‌ها و لثه‌هایتان تحت فشار هستند، بهتر است از غذاهای نرم و خنک استفاده کنید. غذاهایی مانند پوره، ماست، سوپ سرد و اسموتی‌ ها گزینه‌ های مناسبی هستند که می‌ توانند بدون تحریک دندان‌ ها و لثه‌ ها مصرف شوند. این غذاها علاوه بر کاهش فشار به دندان‌ ها، احساس راحتی بیشتری را در حین خوردن ایجاد می‌ کنند.
- استفاده از کمپرس سرد: کمپرس سرد می ‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند. استفاده از بسته یخ یا کمپرس سرد روی قسمت بیرونی دهان شما می‌ تواند تورم را کاهش دهد و احساس فشار و درد را تسکین دهد. این روش به ویژه در روزهای ابتدایی پس از تنظیم سیم ‌ها یا براکت‌ ها مفید است.
- استفاده از ژل‌های بی‌ حس‌ کننده لثه: استفاده از ژل‌ های بی‌ حس‌کننده برای لثه‌ ها می‌ تواند به تسکین فوری درد  شما  کمک کند. این ژل‌ ها معمولا حاوی ترکیبات بی‌ حس‌ کننده هستند که به کاهش درد و ناراحتی لثه‌ ها کمک می‌ کنند. استفاده از این ژل‌ ها برای تسکین درد در نواحی خاصی از دهان که به فشار حساس هستند، می‌تواند کمک کند. اما اگر هیچ یک از این موارد به شما کمک نکرد، حتما به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید.

اگرچه نمی‌ توان از درد ارتودنسی به طور کامل جلوگیری کرد، اما می‌ توان با رعایت چند نکته از شدت آن کاست:
- انتخاب متخصص ارتودنسی با تجربه و ماهر که تنظیمات دقیقی برای شما انجام دهد.
- استفاده از مسکن ‌های مناسب در روزهای ابتدایی درمان.
- رعایت بهداشت دهان و دندان به دقت.
- پیروی از دستورات پزشک برای ایجاد تنظیمات منظم.

تحقیقات نشان می‌ دهند که تاثیرات روانی و استرس مرتبط با درمان ارتودنسی نیز می‌ تواند تجربه درد را بدتر کند. در مطالعات اخیر، مشخص شده است که افراد مضطرب و نگران از درمان ارتودنسی بیشتر از افراد دیگر درد را تجربه می‌ کنند. طبق مقاله‌ای در Orthodontic Perspectives (2024)، استرس و اضطراب می ‌توانند سیگنال ‌های درد را در مغز تقویت کنند و بیمار ممکن است درد را شدیدتر از آنچه که واقعا هست، احساس کند.