ارتودنسی کودکان | نکات مهم | حتما بخوانید | راهنمای جامع برای والدین

به طور کلی هرگونه تغییر در موقعیت فک و دندان ها می تواند نیاز به ارتودنسی داشته باشد. بنابراین فارغ از بحث بهترین سن ارتودنسی کودکان، هر زمان علائم زیر را مشاهده کردید، سریعا کودکتان را نزد یک دندانپزشک اطفال ببرید.
- اگر متوجه شدید کودک در هنگام جویدن غذا احساس درد و ناراحتی می ‌کند و یا به دفعات زبان خود را گاز می ‌گیرد، حتما باید با مراجعه به دندانپزشک وضعیت دندان های او را بررسی کنید. چرا که جز در زمان درآمدن دندان ها، نباید درد و ناراحتی در دندان های کودک احساس شود. این ناراحتی ممکن است به دلیل موقعیت نامناسب فک و دندان ها باشد.
- افتادن زودهنگام‌ یا دیرهنگام‌ دندان های شیری، درآمدن دندان های دائمی را نیز با مشکل مواجه می‌ کند در نتیجه برای پیشگیری و درمان مشکلات ناشی از آن، لازم است به دندانپزشک مراجعه کنید تا در صورت نیاز، یک یا همه دندان ها را ارتودنسی نماید.
- گاز گرفتن گونه به دفعات مکرر، و احساس درد و ایجاد صدا در هنگام باز و بسته کردن دهان، از دیگر علائمی است که نشان می دهد دندان ها به صورت منظم و صحیح روی هم قرار نمی‌ گیرند و ممکن است کودک نیاز به ارتودنسی داشته باشد.

علاوه بر این اگر...
- دندان‌ های دائمی کودک به صورت کج رشد کرده است.
- بین دندان هایش فاصله غیرطبیعی ایجاد شده.
- در هنگام بستن دهان یکی از فک‌ ها جلوتر از فک دیگر قرار می‌ گیرد.
- فک کودک کمی به سمت چپ یا راست کج شده است.
- کودک بعد از 4 سالگی همچنان انگشت خود را می مکد یا عادت به استفاده از شیشه شیر دارد.
- تنفس دهانی دارد و نمی تواند به خوبی از بینی تنفس کند و...
در صورت مشاهده این موارد باید به دندانپزشک مراجعه فرمایید. اگر مشکل شدید باشد، متخصص تصمیم می گیرد در همان سن به اصلاح مشکل کودک بپردازد. اما در مواردی ممکن است دندانپزشک صلاح ببیند تا چند سال صبر نمایید و پس از تکمیل رشد استخوان فک و دندان‌ ها برای ارتودنسی اقدام کنید.

ارتودنسی دندان کودکان با فواید زیادی همراه است. از مهمترین این مزایا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اصلاح ناهنجاری های فکی و دندانی
- حفظ و ارتقاء سلامت دندان ها
- کاهش احتمال ابتلا به بیماری های لثه و پوسیدگی دندان
- بهبود و تسهیل فرآیند جویدن، تکلم و حتی تنفس
- تسهیل فرایند مسواک زدن، کشیدن نخ دندان و سایر مراقبت های دهان و دندان، به دلیل نظم بیشتر دندان‌ ها
- صرفه جویی در وقت و هزینه (ارتودنسی کودکان سریع تر، آسان تر و کم هزینه تر از ارتودنسی بزرگسالان است.)
- افزایش اعتماد به نفس و خودشفقتی در کودکان که موجب ارتباطات اجتماعی موفق تر می شود.

ارتودنسی کودکان برخلاف ارتودنسی بزرگسالان به اصلاح ناهنجاری های دندانی محدود نمی ‌شود و به نوعی، در جهت پیشگیری از مشکلات پیچیده دهان و دندان نیز موثر است. در واقع طی این اقدام وضعیت دندان‌ ها و فک کودک اصلاح شده و در جهت صحیح قرار می‌ گیرد و رشد می‌ کند. از دیگر تفاوت های ارتودنسی کودکان با بزرگسالان این است که به دلیل انعطاف پذیری بیشتر استخوان فک کودک، اصلاح و تغییر فرم آن آسان‌ تر و سریع تر است و همچنین هزینه کمتری را به دنبال دارد.

- بریس های فلزی سنتی: بریس فلزی، رایج ترین نوع ارتودنسی کودکان است که هزینه مناسبی نیز دارد. در این روش بر روی هر دندان یک براکت نصب شده و براکت ها به کمک سیم های فلزی به یکدیگر اتصال پیدا می کنند. با تنظیم و سفت تر شدن سیم ها می توان شاهد بود که بریس فلزی به تدریج فرم و فاصله دندان ها را اصلاح می کند.
- بریس های سرامیکی: این بریس ها رنگی مشابه رنگ دندان ها دارند و کمتر از بریس های فلزی دیده می شوند. البته استفاده از آنها نسبت به بریس های فلزی پر هزینه تر خواهد بود.
- ارتودنسی لینگوال: در این نوع ارتودنسی نیز از براکت های فلزی استفاده می‌ شود؛ اما به صورتی که در پشت دندان ها جایگذاری می‌ شوند و برای کودکانی که نمی‌ خواهند ارتودنسی دندان‌ پیدا شود، مناسب هستند.
- ارتودنسی متحرک و نامرئی یا اینویزیلاین: این ارتودنسی بیشتر برای نوجوانان کاربرد دارد و به صورت روکش هایی شفاف است که قابلیت خارج کردن از دهان و جایگذاری مجدد آن را دارا هستند.

به طور معمول اغلب متخصصان برای کودکان، ارتودنسی ثابت را پیشنهاد می کنند، چرا که ارتودنسی متحرک نیاز به همکاری بیمار دارد و ممکن است کودکان و خردسالان، آمادگی همکاری با دندانپزشک خود را نداشته، و به طور مرتب از ارتودنسی استفاده نکنند. بنابراین برای کودکان، ارتودنسی ثابت مناسب‌ تر است و نوجوانان می‌ توانند بنا به صلاحدید دندانپزشک از ارتودنسی متحرک استفاده نمایند.

بهترین سن برای ارزیابی اولیه و تشخیص و درمان مشکلات دهان و دندان کودکان ۷ سالگی است؛ زیرا در این سن کودک ترکیبی از دندان های شیری و دائمی را در دهان خود دارد و زمان خوبی برای اصلاح ناهنجاری هایی است که ممکن است وجود داشته باشند. البته اگر متوجه کجی دندان‌ ها یا فک‌ های کودک شده‌اید، تا ۷ سالگی صبر نکنید و هرچه زودتر به دندانپزشک مراجعه فرمایید.
توجه کنید زمانی که کودک در فاز اول درمان است و کمتر از ۱۰ سال سن دارد، معمولا از سیم کشی ارتودنسی استفاده نمی‌ کنند و فرآیند درمان به وسیله ابزارهایی مثل فضا نگهدار‌ها، پالاتال‌ اسپکندرها یا وسیع کننده های کام و... انجام می‌ شود؛ اما در سنین ۱۰ تا ۱۵ سالگی می‌ توان با استفاده از بریس ارتودنسی درمان را به طور جدی تری پیش برد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بهترین سن برای ارتودنسی کودکان به شما عزیزان پیشنهاد می دهیم از متخصصان مراکز معتبر ارتودنسی معتبر مشاوره لازم را بگیرید.

شکاف دندان‌ های جلویی برای بسیاری از افراد آزاردهنده است و ظاهر دندان‌ ها را نامنظم می‌ کند. بنابراین بسیاری از افراد علاقمند هستند که در سنین کم شکاف دندان‌ های جلویی کودک خود را برطرف نمایند و برای این کار، ارتودنسی یکی از بهترین راهکارها است. اتصال براکت‌ ها و فشرده شدن دندان‌ ها در طی زمان، فواصل نامناسب بین آنها را اصلاح می کند و ظاهری منظم و زیبا را به ارمغان می آورد.

باید توجه داشت که برخی از مشکلات تنفسی کودکان، ناشی از موقعیت نامناسب فک ها و دندان ها هستند. بنابراین ارتودنسی کودکان می تواند نقش موثری در بهبود وضعیت تنفس کودک داشته باشد و مشکلاتی مثل آپنه خواب را برطرف سازد. در طی این اقدام موقعیت قرارگیری فک و مجاری تنفسی اصلاح می شود و از بسته شدن این مجاری در طی خواب جلوگیری به عمل می ‌آید.

عادت مکیدن انگشت شست در کودکان یکی از بدترین عاداتی است که سلامت دهان و دندان ایشان را تحت تاثیر قرار می‌ دهد. مکیدن انگشت ممکن است باعث جلو آمدن فک بالا و فاصله بین دندان‌ های فک بالا و پایین شود و نظم و فرم صحیح دهان و دندان را برهم بریزد.
 معمولا ارتودنسی یکی از موثرترین راهکارها جهت ترک این عادت و اصلاح اثرات مخرب آن است؛ اما اگر این راهکار برای کودکی موثر نباشد، دندانپزشک از گارد های دندانی یا پلاک‌ های ویژه این کار بهره می گیرد تا از طریق آنها مانع مکیدن انگشت شود.

در کنار مزایای ارتودنسی کودکان، باید به عوارض و معایب آن نیز توجه داشته باشیم، چرا که این اقدام نیز مانند هر اقدام درمانی دیگر، در کنار مزایای چشمگیری که دارد، دارای معایبی نیز هست. از جمله اینکه:
- هزینه بالایی دارد و ممکن است پذیرش آن برای برخی از والدین، دشوار باشد.
- در چند روز ابتدایی باعث درد و ناراحتی کودک می‌ شود که البته با مصرف مسکن‌ هایی که پزشک تجویز نموده قابل کنترل خواهد بود.
- هر بار تنظیم تجهیزات مربوط به آن ممکن است برای کودک دردناک و آزاردهنده باشد.
- اگر ارتودنسی از نوع متحرک باشد، ممکن است با مشکل عدم همکاری کودک مواجه شوید و دلبندتان برای استفاده منظم از ارتودنسی کلافه تان کند.

رعایت دقیق و اصولی مراقبت های بعد از ارتودنسی کودکان تاثیر بسزایی در گرفتن بهترین نتیجه از انجام این عمل دارد. ممکن است رعایت این نکات برای کودکتان کمی سخت باشد، بنابراین در انجام آنها ایشان را راهنمایی و همراهی کنید. مهمترین مراقبت ‌های بعد از ارتودنسی کودکان به شرح زیر است:
-  بعد از هر وعده غذایی کودک باید با مسواکی نرم و خمیر دندان با کیفیتی که حاوی فلوراید است، دندان های خود را مسواک بزند. فضای اطراف براکت‌ها محلی برای تجمع ذرات غذاست، بنابراین الزامی است که مسواک زدن به خوبی و با دقت بالایی انجام شود.
-  برای مراقبت بهتر از دندان ‌های کودک، حتما هر سه تا چهار ماه یکبار تعویض مسواک را انجام دهید. 

- بر این موضوع نظارت داشته باشید که کودک هر روز از نخ دندان استفاده کند و فضای بین دندان‌ ها و اطراف براکت‌ ها را به وسیله آن، پاکسازی نماید.
- سعی کنید مصرف قند را به حداقل برسانید تا سلامت دندان های کودک بهتر حفظ شود. چرا که قندها به اسیدهای مضر تبدیل می‌ شوند و پوسیدگی دندان ها را در پی دارند.
- تنقلات چسبناک مثل آدامس، آبنبات، آجیل، ذرت بوداده، نان‌های های برشته، پیتزا، بلال، کلوچه ها و شکلات ‌های سفت و... از دیگر مواد غذایی هستند که ممکن است به ارتودنسی کودکان صدمه برسانند. در نتیجه کودک می‌ بایست از مصرف آنها پرهیز نماید.

به طور کلی بعد از ارتودنسی محدودیت خاصی وجود نخواهد داشت؛ اما اگر کودک در حوزه ورزش‌ های تماسی مثل بوکس، هنرهای رزمی، فوتبال آمریکایی و... فعالیت می کند، لازم است از محافظ دندان استفاده نماید.

مراجعه به یک فرد با تجربه و متخصص در حوزه ارتودنسی کودکان برای تشخیص درست و درمان اصولی مشکل دهان و دندان دلبندتان، بسیار حائز اهمیت است. توجه کنید که دندانپزشک عمومی نمی‌ تواند برای ارتودنسی کودکان چندان موثر واقع شود و لازم است برای انجام این اقدام به نزد دندانپزشکی بروید که پس از دوره تحصیل عمومی (که خود 6 تا 7 سال است)، 3 تا 4 سال به صورت تخصصی در زمینه ناهنجاری‌ های دندانی و فکی و اصلاح آنها تحصیل کرده باشد. به چنین فردی ارتودنتیست می ‌گویند که می ‌تواند با توجه به انواع مشکلات دندانی و فکی برای رفع ناهنجاری‌ های سنین مختلف، اقدامات لازم را به انجام برساند.

در واقع ارتودنتیستی که تجربه و مهارت بیشتری در حوزه رفع ناهنجاری ‌های دندان و فک کودکان دارد را ارتودنتیست کودکان یا ارتودنتیست اطفال می ‌نامند و ایشان همان متخصصی هستند که می‌ توانند در بهبود وضعیت دندان‌ های کودکتان موثر واقع شوند. مدارک تحصیلی معتبر، تجربه بالا، بکارگیری تجهیزات به ‌روز و کارآمد، نظرات مثبت مراجعین قبلی، و قیمت مناسب، از مهمترین مواردی هستند که در هنگام یافتن یک متخصص خوب باید به آنها توجه کنید.

1. آیا ارتودنسی کودکان با درد همراه است؟
یکی از مهمترین نگرانی های والدین برای انجام ارتودنسی کودکان، این است که آیا این اقدام دردناک است و یا خیر. در حقیقت ارتودنسی کودکان یک اقدام کم تهاجمی است و درد ناراحتی بسیار کمی ایجاد می‌ کند. در تمام این فرایند تنها مرحله نصب و محکم کردن براکت ‌ها است که می‌ تواند برای کودک دردناک باشد و در مدتی کوتاه برطرف می‌ شود.
البته این درد و ناراحتی کاملا قابل تحمل است و برای راحتی بیشتر کودک معمولا متخصصان مسکن‌ های ساده ‌ای مثل استامینوفن یا ایبوپروفن را تجویز می ‌کنند. بنابراین به هیچ عنوان نگران دردناک بودن ارتودنسی نباشید و با خیال راحت زیبایی و سلامت دندان‌ های کودک دلبندتان را به دست متخصصان بسپارید.
2. مدت زمان ارتودنسی کودکان چقدر است؟
مدت زمان مورد نیاز برای ارتودنسی کودکان با توجه به شدت مشکل متفاوت است. تنها فرد متخصص است که می‌ تواند با بررسی وضعیت دندان‌ های کودک زمان تقریبی پایان فرآیند درمان را مشخص نماید. به طور کلی کودکانی که مشکل دهان و دندانشان خفیف است، حدود یک تا دو سال نیازمند ارتودنسی خواهند بود. اما مشکلات شدیدتر، به زمان بیشتری برای درمان نیاز خواهند داشت.
3. آیا ارتودنسی می تواند به تنهایی انحراف فک کودکان را درمان کند؟
اگر والدین در سنین پایین برای تشخیص و درمان مشکل فک کودک خود مراجعه نمایند، می ‌توان امیدوار بود که مشکل انحراف فک بدون نیاز به جراحی درمان شود.
4. هزینه ارتودنسی کودکان در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
احتمالا یکی از مهمترین مسائلی که قبل از اقدام برای ارتودنسی فرزندتان می‌ خواهید در مورد آن اطلاع کسب کنید، هزینه ارتودنسی کودکان در سال جدید است. باید توجه داشت که معمولا هزینه ارتودنسی کودکان کمتر از هزینه ارتودنسی بزرگسالان است؛ اما تا زمانی که به صورت حضوری به متخصص این حوزه مراجعه نفرمایید و ایشان وضعیت دندان‌ های کودک را بررسی نکنند، نمی‌ توان برآوردی در مورد هزینه ارتودنسی کودکان داشت.
 انواع ارتودنسی کودکان هزینه‌ های گوناگونی دارند و حتی این موضوع که "آیا واقعا کودک شما نیاز به ارتودنسی دارد و یا خیر؟" با مراجعه به متخصص مشخص می‌ شود. البته به این نکته توجه داشته باشید که هرچه سن فرد کمتر باشد، فرآیند درمان آسان‌ تر و کم هزینه تر خواهد بود.

یکی از مطب های کلینیک ارتودنسی دکتر جمشیدی در غرب تهران ، شعبه میدان آزادی می باشد. در صورت نیاز به مشاوره و ویزیت کودک خود برای ارتودنسی در مطب غرب تهران ، می توانید با شماره تلفن 02166068870 تماس بگیرید .

یکی از مطب های کلینیک ارتودنسی دکتر جمشیدی در شرق تهران ، شعبه پیروزی می باشد. در صورت نیاز به مشاوره و ویزیت کودک خود برای ارتودنسی در مطب شرق تهران ، می توانید با شماره تلفن 02177166747 تماس بگیرید .