ارتودنسی سریع چیست ؟ عوارض ، فواید و مراحل آن

ارتودنسی سریع یا فوری دندان مجموعه ای از روش های درمانی است که با هدف صاف کردن و مرتب سازی دندان ها در مدت زمان کوتاه تر نسبت به حالت معمول طراحی شده اند. در این روش ها، تمرکز اصلی بر بهبود ظاهر دندان های جلویی و اصلاح مشکلات زیبایی در بازه زمانی فشرده تر است. به طور معمول ارتودنسی سریع برای کسانی مناسب است که به دنبال گرفتن نتایج در سریع ترین زمان برای شرکت در یک رویداد خاص مانند مراسم عروسی شان هستند. این روش ها بسته به شرایط بیمار، شدت ناهنجاری دندانی و تشخیص متخصص ارتودنسی، می توانند از تکنیک ها و ابزارهای خاصی استفاده کنند تا نتیجه مطلوب را در زمانی کمتر از روش های سنتی ارائه دهند.

تفاوت اصلی بین ارتودنسی سریع و ارتودنسی معمولی در مدت زمان و هدف نهایی درمان است. در ارتودنسی معمولی، تمرکز بر اصلاح کامل و دقیق تمام مشکلات فکی و دندانی است. این موضوع ممکن است بین 1 تا 3 سال زمان ببرد. اما در ارتودنسی سریع، تمرکز بیشتر بر مرتب سازی ظاهری دندان های جلویی و زیبایی لبخند در مدت زمان کوتاه تر، مثلا بین 6 تا 12 ماه است. در این روش ممکن است از ابزارهای خاصی مثل براکت های پیشرفته یا ارتودنسی شفاف استفاده شود تا نتیجه مطلوب در زمان کوتاهی حاصل شود. البته باید توجه داشته باشید که ارتودنسی فوری معمولا برای ناهنجاری های خفیف تا متوسط کاربرد دارد و برای درمان های پیچیده تر، ارتودنسی کامل و زمان بر ضروری است.

اگر می خواهید ارتودنسی کنید اما نگران طول درمان بلند آن هستید، روش های ارتودنسی سریع یا فوری دندان می توانند گزینه مناسبی برای شما باشند. این روش با استفاده از تکنیک و ابزارهای پیشرفته، امکان درمان دندان ها در مدت زمان کوتاه تری را فراهم می کنند. در این بخش انواع مختلف روش های ارتودنسی سریع دندان را بررسی می کنیم.
- ارتودنسی شفاف (Invisalign): ارتودنسی شفاف با استفاده از پلاک های شفاف و متحرک انجام می شود و تقریبا غیر قابل مشاهده است. این پلاک ها هر دو هفته یکبار عوض می شوند تا دندان ها به مرور به موقعیت دلخواه برسند. این روش برای اصلاح ناهنجاری های خفیف تا متوسط کاربرد داشته و به خاطر نامرئی بودن و راحتی در استفاده، محبوبیت زیادی خواهد داشت.
- ارتودنسی لینگوال (پشت دندانی): در ارتودنسی لینگوال، براکت های ارتودنسی پشت دندان ها نصب می شوند و به همین خاطر از بیرون قابل مشاهده نیستند. نصب و تنظیم براکت ها در این روش کمی سخت تر از ارتودنسی ثابت است؛ با این حال برای کسانی که نمی خواهند ارتودنسی آن ها نمایان باشد، به عنوان یک گزینه ایده آل شمرده می شود. در برخی موارد با تنظیم دقیق این نوع ارتودنسی، می توان زمان درمان را کاهش داد.

- ارتودنسی دیمون (Damon System): براکت های دیمون نوعی براکت خود قفل شونده هستند که برخلاف سیستم های سنتی، نیازی به کش یا لیگاتور ندارند. ارتودنسی دیمون باعث کاهش اصطکاک و فشار روی دندان ها می شود، حرکت دندان ها را سریع و راحت می کند و به طور معمول نیاز به مراجعه کمتری برای تنظیم دارد.
- مینی اسکرو یا ایمپلنت ارتودنسی: مینی اسکروها پیچ های کوچکی هستند که به عنوان تکیه گاه موقت در استخوان فک قرار می گیرند. این ابزار کمک می کند تا دندان ها سریع و دقیق تر در مسیر دلخواه حرکت کنند. استفاده از مینی اسکرو در برخی موارد می تواند طول درمان ارتودنسی را به طور چشمگیری کاهش دهد.

مراحل درمان ارتودنسی سریع یا فوری دندان مشابه درمان های ارتودنسی معمولی است؛ اما به خاطر اینکه هدف آن تکمیل درمان در مدت زمان کوتاه تری است، برخی جزئیات آن با درمان های ارتودنسی معمولی متفاوت است. در این قسمت مراحل اصلی درمان ارتودنسی سریع یا فوری دندان را در اختیار شما قرار می دهیم.
- مشاوره اولیه و بررسی وضعیت دندان ها: در اولین جلسه مراجعه، متخصص ارتودنسی وضعیت دندان ها، فک و لثه شما را به دقت بررسی می کند. در این جلسه از شما درخواست می شود تا تصاویر رادیوگرافی یا عکس های دهانی مربوطه را تهیه کنید تا متخصص بتواند بهترین روش درمانی متناسب با شما را انتخاب کند.
- انتخاب روش درمانی مناسب: بعد از ارزیابی اولیه، متخصص ارتودنسی نوع درمان سریع یا فوری که برای شما مناسب خواهد بود را انتخاب می کند. این می تواند شامل ارتودنسی شفاف، ارتودنسی لینگوال، ارتودنسی دیمون یا حتی استفاده از مینی اسکروها شود.
- نصب ابزار ارتودنسی: در این مرحله براکت ها یا الاینرهای شفاف نصب می شوند؛ به این صورت که اگر ارتودنسی لینگوال باشد، براکت ها پشت دندان قرار می گیرند. همچنین برای ارتودنسی شفاف، الاینرها به صورت سفارشی ساخته شده و به طور متوالی تعویض می شوند.
- تنظیمات دوره ای: برای اینکه دندان ها به طور صحیح و سریع به موقعیت درست خود انتقال پیدا کنند، پیگیری جلسات تنظیم ضروری است. این جلسات فاصله کوتاه تری نسبت به ارتودنسی معمولی دارند و هدف آن تنظیم براکت یا پلاک و بررسی پیشرفت درمان است.
- پایان درمان و استفاده از ریتینر: بعد از دستیابی به نتایج مطلوب، درمان ارتودنسی به پایان می رسد. به طور معمول بعد از اتمام درمان از ریتینرها برای حفظ نتایج درمان استفاده می شود تا دندان ها در موقعیت جدید خود ثابت بمانند و از بازگشت به حالت اولیه آن جلوگیری شود.

ارتودنسی سریع یا فوری دندان به دلیل کاهش مدت زمان درمان و ارائه نتایج سریع تر، مزایای زیادی برای افرادی که به دنبال تغییرات فوری هستند، دارد. یکی از بزرگترین مزایای این روش، زمان کوتاه تر درمان است که در برخی موارد می تواند بین 6 ماه تا یک سال انجام شود. این در حالی است که در روش های ارتودنسی معمولی، ممکن است درمان تا 3 سال طول بکشد. این روش ها به خصوص برای افرادی که به دلیل محدودیت زمانی، مثل آماده شدن برای یک مراسم خاص یا مصاحبه شغلی، نیاز به تغییرات سریع دارند، گزینه مناسبی خواهد بود.

در ارتودنسی سریع یا فوری دندان از ابزارهای شفاف یا خود تنظیم شونده استفاده می شود که علاوه بر راحتی، ظاهر نامرئی تری دارند و تاثیر منفی کمتری بر زیبایی لبخند می گذارند. علاوه بر این، در برخی روش های ارتودنسی سریع با استفاده از مینی اسکروها یا سایر ابزارهای پیشرفته، سرعت حرکت دندان ها افزایش می یابد و نتیجه سریع تر و دقیق تری حاصل می شود. از طرف دیگر، به دلیل استفاده از تکنولوژی های نوین، در اغلب موارد تعداد مراجعه دوره ای کاهش پیدا می کند که این خود یک مزیت بزرگ برای افرادی که زندگی پر مشغله دارند محسوب می شود.

اگرچه ارتودنسی سریع یا فوری دندان مزایای قابل توجهی دارد، اما این روش معایبی هم دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم. یکی از بزرگترین معایب این روش، محدودیت در درمان ناهنجاری های شدید است. به طور معمول ارتودنسی سریع برای افراد با ناهنجاری های خفیف تا متوسط مناسب بوده و نمی تواند مشکلات پیچیده یا جدی دندان ها و فک را به طور کامل برطرف کند. همچنین هزینه بالاتر این روش یکی از معایب آن است؛ این هزینه به خاطر استفاده از تکنولوژی های پیشرفته و ابزارهای خاص مثل براکت های شفاف یا خود تنظیم شونده است.
علاوه بر این، برای دستیابی به نتایج سریع تر باید فشار بیشتری به دندان ها وارد شود که این موضوع درد و ناراحتی بیشتر را به همراه خواهد داشت. برای افرادی که در طول درمان مراقبت های بهداشتی دقیق را رعایت نکنند، احتمال برگشت دندان ها به موقعیت قبلی یا بروز مشکلات لثه نیز وجود خواهد داشت. به همین خاطر، نیاز به پیگیری دقیق و منظم بیمار در این روش بیشتر از ارتودنسی معمولی است.

مدت زمان درمان در ارتودنسی سریع یا فوری دندان، کوتاه تر از ارتودنسی سنتی است و به طور متوسط بین 6 تا 12 ماه طول می کشد. البته این مدت زمان بسته به شدت ناهنجاری دندان، نوع روش انتخابی و وضعیت بیمار در افراد مختلف متفاوت است. به طور معمول ارتودنسی فوری دندان برای کسانی مناسب است که با ناهنجاری های خفیف یا متوسط، به تغییرات فوری در ظاهر دندان های خود نیاز دارند.

طول مدت درمان ارتودنسی فوری به عوامل مختلفی بستگی دارد که می  تواند به طور مستقیم بر سرعت حرکت دندان و نتیجه نهایی تاثیر بگذارد. یکی از این عوامل، شدت ناهنجاری های دندانی است. به این معنی که اگر مشکل دندان ها خفیف باشد، درمان سریع تر و نتیجه آن سریع تر حاصل می شود. عامل دیگری که بر مدت زمان این نوع درمان تاثیر گذار است، نوع ابزار و تکنولوژی های ارتودنسی مورد استفاده است. به عنوان مثال ارتودنسی شفاف یا دیمون به خاطر طراحی خاصی که دارند، سرعت حرکت دندان ها را افزایش می دهند.
همچنین مراقبت های بهداشتی فرد در طول درمان تاثیر زیادی بر سرعت نتیجه گیری می گذارد؛ از جمله مراقبت های بهداشتی می توان به استفاده منظم از مسواک و نخ دندان اشاره کرد. به صورت کلی افراد با سن کمتر، زودتر از درمان خود نتیجه می گیرند. در نهایت تخصص و تجربه ارتودنتیست در تعیین مدت زمان درمان نقش دارد؛ به این معنی که یک متخصص ماهر می تواند با تنظیمات دقیق و انتخاب بهترین روش، مدت زمان درمان را کاهش دهد.

به طور معمول ارتودنسی سریع برای کسانی که دچار ناهنجاری های خفیف تا متوسط در ردیف یا موقعیت دندان های جلویی هستند و بیشتر رسیدن به لبخندی زیبا در مدت کوتاه برای آن ها اهمیت دارد؛ مناسب است. این روش به افرادی که محدودیت زمانی دارند، مثل کسانی که در آستانه مراسم عروسی، مصاحبه شغلی یا حضور در موقعیت اجتماعی خاص هستند، پیشنهاد می شود. 

همچنین در صورتی که ساختار فک و دندان های یک فرد به طور کلی سالم باشد، ارتودنسی سریع یا فوری دندان برای او گزینه مناسبی خواهد بود. با این حال، تشخیص نهایی اینکه ارتودنسی فوری برای شما مناسب است یا نه، تا حد زیادی به تشخیص پزشک متخصص ارتودنسی بستگی دارد. در واقع متخصص ارتودنسی با بررسی دقیق وضعیت دندان ها، بهترین روش درمانی را پیش روی شما قرار می دهد.

ارتودنسی سریع برای همه افراد مناسب نیست و شرایط خاصی وجود دارد که باعث می شود روش درمانی مناسبی برای همه افراد نباشد. اگر شما دچار ناهنجاری های شدید فک یا دندان ها باشید، این روش قادر به درمان این مشکلات نخواهد بود و به درمان های طولانی تر نیاز دارید. همچنین افرادی که نتوانند به طور مرتب به بهداشت دهان و دندان خود توجه کنند، از ارتودنسی سریع نتیجه فوری نخواهند گرفت؛ چرا که این درمان به مراقبت های دقیق و منظم از دندان نیاز دارد.
علاوه بر این، افراد مبتلا به بیماری های لثه یا عفونت های دهانی باید قبل از شروع درمان این بیماری های خود را حل کنند؛ در غیر این صورت ارتودنسی سریع ممکن است مشکل آن ها را بدتر کند. در افراد در حال رشد مثل کودکان و نوجوانان، تغییرات فکی به درمان های طولانی تری نیاز داشته و ممکن است ارتودنسی سریع برای آن ها مناسب نباشد، شایان ذکر است ارتودنسی کودکان به دلیل حساسیت بالایی که دارد باید با دقت زیاد و توسط متخصص ماهر انجام شود. همچنین برای زنان باردار یا کسانی که به مواد خاصی حساسیت دارند، ارتودنسی سریع باید با مشورت پزشک متخصص انجام شود تا از ایمنی درمان مطمئن باشید. در هر صورت، مشاوره دقیق با متخصص ارتودنسی می توانید به شما کمک کند تا بهترین تصمیم را در مورد نوع درمان خود بگیرید.

انجام دقیق مراقبت های لازم بعد از ارتودنسی دندان، می تواند به تسریع درمان کمک کرده و نتایج بهتری به همراه داشته باشد. در این قسمت چند نکته کلیدی برای مراقبت از دندان ها و ارتودنسی در طول درمان عنوان شده است.
- رعایت بهداشت دهان و دندان: یکی از نکات مهم برای جلوگیری از تجمع گلاک و باکتری ها، مسواک زدن منظم و دقیق است. پیشنهاد می کنیم بعد از هر وعده غذایی از مسواک و نخ دندان استفاده کنید. همچنین برای جلوگیری از عفونت یا التهاب لثه، می توانید از دهان شویه های ضد عفونی کننده هم استفاده کنید.
- پرهیز از مصرف غذاهای سفت یا چسبنده: در طول درمان ارتودنسی، باید از خوردن غذاهایی که می توانند به براکت ها آسیب برسانند یا بین دندان ها گیر کنند، خودداری کنید. از جمله این غذاها می توان به هویج خام، سیب های سفت یا آب نبات های چسبناک اشاره کرد. این نوع غذاها ممکن است باعث شکستن براکت ها یا تغییر موقعیت آن ها شوند.
- پرهیز از استفاده دندان به عنوان ابزار: برای جلوگیری از آسیب دیدن ارتودنسی و دندان ها، نباید از دندان های خود برای باز کردن بسته ها، شکستن اجسام یا انجام کارهای غیر دندانی استفاده کنید.

- پیگیری دقیق دستورالعمل های ارتودنتیست: اگر پزشک شما دستورالعمل هایی خاص برای مراقبت یا تنظیم پلاک یا براکت ها داده است، باید خیلی دقیق آن ها را انجام دهید. از جمله این دستورالعمل ها می توان به استفاده از الاینرهای شفاف یا مینی اسکروها شاره کرد که عدم رعایت آن ها، می تواند باعث کندی یا تغییر روند درمان شود.
- مراجعه منظم به متخصص ارتودنسی: حتما باید در فواصل زمانی مشخص برای بررسی پیشرفت درمان به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید. این جلسات به طور معمول برای تنظیم مجدد براکت ها یا الاینرها انجام می شود و به دندان ها کمک می کند تا به طور صحیح حرکت داشته باشند.
- مدیریت درد و ناراحتی بعد از جلسات تنظیم: ممکن است بعد از جلسات تنظیم و تغییرات در ارتودنسی، احساس درد یا ناراحتی در دندان و لثه های شما به وجود بیاید. برای کاهش این ناراحتی ها می توانید از انواع مسکن های معمولی (با مشورت پزشک) استفاده کنید. همچنین در این زمان بهتر است غذاهای نرم بخورید تا فشار کمتری به دندان های شما وارد شود.

هزینه ارتودنسی سریع یا فوری دندان با توجه به عوامل مختلفی متغیر است؛ اما به طور کلی این نوع ارتودنسی هزینه بالاتری نسبت به ارتودنسی معمولی خواهد داشت. از جمله عواملی که بر هزینه نهایی ارتودنسی سریع یا فوری دندان تاثیر می  گذارند را در ادامه عنوان می کنیم.
- نوع روش ارتودنسی: روش هایی مثل ارتودنسی شفاف و ارتودنسی لینگوال به دلیل استفاده از تکنولوژی پیشرفته و براکت های خاص، هزینه بیشتری دارند. در حالی که ممکن است روش های دیگر مثل دیمون هزینه کمتری داشته باشد.
- شدت مشکل فک و دندان: اگر ناهنجاری ها خفیف باشد، هزینه درمان کاهش پیدا می کند. اما در صورت وجود مشکلات پیچیده تر، هزینه درمان افزایش خواهد یافت.
- میزان تخصص و تجربه متخصص ارتودنسی: متخصصین با تجربه و معتبر ممکن است هزینه بیشتری برای درمان های سریع دریافت کنند؛ چرا که این نوع درمان نیاز به مهارت های خاص دارد.
- موقعیت جغرافیایی: هزینه ارتودنسی در مناطق مختلف و شهرهای بزرگ ممکن است متفاوت باشد؛ اما به طور کلی هزینه در مناطق شهری و کلان شهرها بالاتر از مناطق روستایی یا کوچک تر خواهد بود.

در اکثر موارد، هزینه ارتودنسی فوری تحت پوشش بیمه های دندانپزشکی قرار نمی گیرد. با این حال در برخی موارد خاص ممکن است بیمه ها هزینه بخشی از درمان های ارتودنسی را تحت پوشش قرار دهند. به این معنی که اگر تشخیص داده شود که درمان برای سلامت فک یا دندان بیمار ضروری است، ممکن است بیمه بخشی از هزینه درمان را پوشش دهد. برای کسب اطلاعات دقیق تر در این زمینه، بهتر است با شرکت بیمه خود تماس بگیرید.

کلام آخر
ارتودنسی سریع یا فوری دندان می تواند یک انتخاب عالی برای کسانی باشد که به دنبال دریافت نتیجه در کوتاه ترین زمان ممکن هستند. توجه داشته باشید که قبل از انتخاب این روش درمان، با یک پزشک متخصص ارتودنسی مشورت کنید. اگر ناهنجاری های فک و دندان های شما پیچیده باشد یا به مراقبت های خاصی نیاز داشته باشید، ممکن است ارتودنسی فوری یا سریع دندان برای شما مناسب نباشد. همچنین رعایت مراقبت های بهداشتی دقیق و پیگیری منظم درمان، برای کسب موفقیت در این روش ضروری است. بنابراین بهترین راه برای گرفتن یک تصمیم درست در این زمینه، دریافت مشاوره تخصصی با یک ارتودنتیست ماهر است که با بررسی وضعیت دندان ها و نیازهای خاص شما، راهنمایی های لازم را ارائه دهد. متخصص ارتودنسی می تواند بهترین گزینه درمان را در اختیار شما گذاشته و تا رسیدن به نتایج مطلوب، همراه شما باشد.